GALERIE GEUKENS & DE VIL
Leopoldplaats 12, 1e verdieping
Bij het binnenkomen slaat Joris Van de Moortel (°1983, Gent) de bezoeker om de oren met zijn monumentale werk The revelation of Matur, an apocalypse of many (2022). Het werk bevat tal van kunsthistorische referenties: de houtsneden van Albrecht Dürer (1741-1528) (o.a. De openbaring van Johannes, het openen van de 5e en 6e zegel), de maniëristische stijl van El Greco (1541-1614) en De dulle Griet van Brueghel (1525/30-1569). Bovenaan speelt de 'Matur' – 'Le Mat' of het 'The Fool'-personage uit de Tarot – de dubbele fluit. Vergezeld van 'Chant figuren' en 'Treble engelen' met o.a. muziek attributen, kijkt hij neer op de Dag des Oordeels, waarbij de zon zwart kleurt, en de maan rood als bloed, en een regen van sterren neerdaalt op geraamtes met menselijke maskers die de ziel verleiden tot de dans des doods. De foto’s en neon cijfers verwijzen naar de vier elementen (water, wind, vuur, lucht) en de zeven sacramenten (glas, vuur, wit, was, rook, vandaal, aarde) die Van de Moortel steeds weer gebruikt in zijn performances. Door herhaaldelijke verwijzingen naar de Apocalyps, obscure symboliek en kunsthistorische referenties houdt Van de Moortel de kijker een onaangename spiegel voor. Hoe kunnen we actief beginnen handelen om zowel onze ziel (soul) als onze aarde (soil) te redden?
De redenen van een nakende ondergang? Een sterke bevolkingsgroei, overexploitatie van grondstoffen, ontbossing, vervuiling, … het zijn slechts enkele voorbeelden die zorgen voor een overbelasting van de aarde. Laatstgenoemde brengt Maarten Vanden Eynde (°1977, Leuven) onder de aandacht met zijn werk Plastic Reef (2008). Hij viste een ton plastic afval uit de Atlantische, Grote en Indische oceaan. Dit afval smolt hij vervolgens tot een onnatuurlijk rif waarmee hij zowel de vervuiling van oceanen als het verdwijnen van koraalriffen aanklaagt. In het midden van het koraalrif is een natuurlijk element geplaatst, een klein organisch koraal dat overleeft in een zee van plastic soep.
Op een berg aarde wordt het werk 4 Step Shovel (2015) van Laure Prouvost (°1978, Croix) geplaatst. Als een archeoloog/antropoloog haalt de kunstenaar oudere lagen aarde, en de daarbij horende geschiedenis en herinneringen, naar boven om ze te onderzoeken. Het is een proces dat parallel loopt met haar vastberaden zoektocht naar de mysteries van de menselijke natuur. Ze graaft om antwoorden te formuleren en inzicht te krijgen in de menselijke conditie, de manier waarop we omgaan met onze voor- en grootouders en onze natuurlijke omgeving. Het werk maakt deel uit van een serie gebaseerd op de film Burrow Me (2009) over Prouvosts fictieve grootvader, een conceptueel kunstenaar die 20 jaar geleden zou vermist zijn geraakt bij het graven van een tunnel tijdens een performance: “With your bare hands or with a shovel, dig into the ground, climb through the narrow burrow. Covered in sand and gravel, among the dirt, you might find a granddad wandering through the subterranean passages”.
In de aangrenzende ruimte staat Windswept (2021) een monumentale boom geassembleerd uit stukken drijfhout, van Els Dietvorst (°1964, Antwerpen). Al wandelend langs de kust van Ierland (waar de kunstenaar woont en werkt) ontdekte Dietvorst dat de bomen door de continue wind een gebogen vorm aannemen. Bij de lokale bevolking staan deze bekend als shrugs. Windswept kan gezien worden als een kwetsbaar schuiloord, dat bescherming biedt tegen wind of regenval. De natuur biedt ons een veilige en geborgen haven, maar wat geven wij terug? Het werk reflecteert tevens over de relatie tussen onze vrijgevige woonplaats (de aarde) en zijn bewoners (onszelf).
Links naast de schoorsteenmantel toont Loïc Van Zeebroek (°1994, Nazareth) een mysterieus landschap Untitled/Landschap (2022). Van Zeebroek vertrekt vanuit botanisch werk, renaissancekunst, en de klassieke (romantische) landschapsschilderkunst die hij ontdoet van ballast en omvormt tot ‘stiltegebieden’. Het zijn droomwerelden waarbij introspectie centraal staan. De geladen en bedrukte sfeer dat het landschap met zich meebrengt, reflecteert over de dreiging en het sublieme van de natuur dat de mens tot bescheidenheid dwingt.
En guerre avec la terre (2021) van Arpaïs Du Bois (°1973, Gent) bouwt verder op deze thematiek. De natuur komt in opstand tegen de overexploitatie van haar grondstoffen, waardoor we haar natuurlijke grenzen constant overschrijden. Als tegenreactie krijgen we steeds extremere weersomstandigheden en klimaatrampen. De aardekleuren die lijken te exploderen op het werk visualiseren zowel onze aanslag op de aarde als de repercussie van onze planeet.