SNIJDERS&ROCKOXHUIS
Keizerstraat 10
Nicolaas Rockox (1560-1640) was een Antwerps burgermeester, die veel respect afdwong in zijn stad. Hij speelde een belangrijke rol in het politieke, sociale en economische leven tijdens de eerste helft van de 17e eeuw. Bovendien was hij een gewaardeerd humanist, oudheidkundige, numismaat, mecenas en kunstverzamelaar. Op het einde van zijn leven liet hij maar liefst 82 schilderijen na, waarvan twee derde van tijdsgenoten. Zijn buurman was sinds 1622 de Antwerpse schilder Frans Snijders (1579-1657). Hij maakte vooral naam als stilleven- en dierenschilder tijdens de eerste helft van de 17de eeuw. Beide hadden een goede relatie en waren gepassioneerd verzamelaar. De collectie van het museum toont een levendig beeld van hun leefwereld in Antwerpen in die tijd.
De Neercamer
In de 'Neercamer' van het Snijdershuis gaan Berlinde De Bruyckere en Cindy Wright in dialoog met de imposante 16e en 17e-eeuwse jacht & visvangsttaferelen van het museum. It almost seemed a lily VIII (2022) van Berlinde De Bruyckere (°1964, Gent) maakt deel uit van de gelijknamige reeks (2018-nu), geïnspireerd door de 16e-eeuwse Besloten Hofjes van Mechelen. De retabelkastjes met honderden fijn uitgewerkte zijden bloemen in alle fases van groei en verval deden haar denken aan uitgebloeide lelies – de oudste bloem vermeld in de bijbel en daarom zeer aanwezig in de kunst van de 15e tot 17e eeuw – waarbij de bladeren gelijkenissen vertonen met de menselijke huid: “Ik kneed een blad zo groot als mezelf en hang het voorzichtig in het eiken kader. Deze handeling herhaal ik zo lang tot het gevoel ‘lelie’ klopt. De bladeren zijn warm en drukken op elkaar. Ze hangen uit, versmelten en bepalen zelf hun vorm. De bloemblaadjes van de lelies verbind ik met huid, vlees. Hun geur met lust en genot. De weeë geur bij het verwelken met vergankelijkheid en pijn.”
In de aangrenzende kamer, in dialoog met de jacht- en visvangsten, toont Cindy Wright (°1972, Herentals) het schilderij Cornucopia (2022). De titel verwijst naar de 'Hoorn des Overvloed' uit de Griekse mythologie. Wie hem bezat zou nooit hongerlijden. De hoorn werd het attribuut van verschillende Griekse en Romeinse goden, die geassocieerd werden met oogst, welvaart of spirituele overvloed. Wright linkt dit aan een hedendaagse problematiek: voedseltekorten aan de ene kant van de aardbol en verspilling aan de andere. Op het schilderij ziet men een berg organisch afval. Het zijn de resten van een Nieuwjaarsdiner. Het confronteert ons met onze eigen ecologische voetafdruk: de grote afvalproductie in onze Westerse wereld, maar ook met de energie- en waterverspilling of de grote CO₂-uitstoot die hiermee gepaard gaan.
De audiovisuele kamer
Wandelend naar het Rockoxhuis vinden we achterin het huis de audiovisuele kamer. Hier toont Emmanuel Van der Auwera (°1982, Brussel) Perfect Days (2022). De video is een verzameling beelden van het digitale platform ‘virbela’, tijdens de Covid-19 crisis. Tijdens de pandemie fungeerde deze virtuele wereld als veilig alternatief om meetings te houden, maar ook om sociale noden te vervullen. Elke avatar stelt een echte persoon voor. Deze betreden de Metaverse professioneel, of om sociale voldoening te vinden. Ten slotte is deze ‘fictieve virtuele wereld’ eveneens een weergave van een ideale, groene wereld, een harmonieus utopia voor mens en natuur, met open ruimtes vol gras en bomen. Het illustreert de vlucht naar een volledig nieuwe en ideale digitale wereld, toegankelijk voor iedereen – iets wat enkele decenia geleden nog ondenkbaar leek.
'T Groot Salet
We keren op onze stappen terug en gaan aan onze rechterkant 'TGroot Salet' – de kunstkamer van Nicolaas Rockox binnen. In het midden van de ruimte staat The Aviary (2022), een kabinet van Charles Degeyter (°1994, Brugge) met kleurrijke vogels allerhande, ingekapseld in sarcofagen. De serie toont een zoektocht van de kunstenaar naar alternatieve rituelen om om te gaan met het transcendente. Ondanks de snelle sociale omwentelingen van onze tijd, blijven onze rituelen om verlies te verwerken haast onveranderd. Vertrekkende vanuit een herinnering uit zijn kindertijd – het overlijden van zijn huisdier – onderzoekt Degeyter nieuwe rituelen: het bewaren van het dier in een sarcofaag (de vogel in zijn meest mooie en perfecte staat). In plaats van het dier te begraven wordt een fysiek relikwie gecreëerd om de herinnering te koesteren.
In de pronkkast vindt de bezoeker mfg 17/11/2022 - exp 17/02/2023 (2022) een werk van Peter De Meyer (°1981, Antwerpen). Via een steen met de begin- en einddatum van de expo als productie- en houdbaarheidsdatum toont de kunstenaar op een ironische manier hoe de mens zich de natuur toe-eigent voor allerlei doeleinden. En dit terwijl de natuur onszelf en onze creaties steeds zal overleven. Het doet nadenken over de doeleinden van de mens. Doen we dit om de wereld te bewaren voor onze nakomelingen of eerder uit eigenbelang?